Thema II: Organismen planten zich voort

Concept 3: Voortplanting andere gewervelde dieren

Subconcept 3: Reptielen

PP (dia 49-53)

Inwendig bevatten deze eieren precies dezelfde structuur als een vogelei!

Voortplanting schildpad

• De meeste reptielen (slangen, hagedissen, krokodillen, schildpadden, ...) leggen eieren.
  • Deze eieren worden in de bodem, in een moslaag of in plantaardig afval gelegd en door de zon uitgebroed. Temperatuur en vochtigheidsgraad zijn hierbij belangrijke parameters! Zij bepalen soms het geslacht!
• Enkele reptielen zijn "eierlevendbarend": de eieren ontwikkelen zich in de eileider van het reptiel.
• Er bestaat nog een heel bijzonder verschijnsel bij pytons: "parthenogenese".
  • Dit betekent "voortplanting zonder mannetjesdier". Het wijfje legt eieren die niet door een mannetje bevrucht werden. Er ontstaan jongen uit deze eieren die identiek zijn aan het moederdier!

• Bij de meeste reptielen geeft het mannetje zijn zaadcellen aan het wijfje door via de cloaca. Krokodillen hebben wel een penis.

• Welke bevruchtingswijze vinden we dus bij reptielen?

• Vogels besteden uitermate veel tijd aan hun eieren en kroost. Bij reptielen is dit niet het geval. Al broedt de pyton haar eieren uit terwijl ze hikt en bewaakt de krokodil haar nest, zorg voor de jongen komt er nadien niet aan te pas. Het zijn als het ware aan hun lot overgelaten nestvlieders die onmiddellijk na de geboorte hun eigen plan moeten trekken. Ook reptielen hebben een eitand om de schaal te breken.
• Het aantal eieren per nest is bij reptielen daarom ook opmerkelijk groter omdat heel wat van de pas uitgekomen jongen ten prooi vallen aan allerlei roofdieren.

• Tabletoefening: Zoek de gevraagde info voor enkele Belgische reptielen

• V63a: de eieren van reptielen kunnen beschrijven
• V63b: de voortplantingswijze van reptielen kunnen benoemen en verklaren
• V63c: de broedzorg bij reptielen kunnen bespreken
• V63d: enkele kenmerken van enkele Belgische reptielen opzoeken met tablet en ordenen in tabel